Steinmeyer Harmonium

De Steinmeyer familie van orgelbouwers heeft in de periode 1848-2001 niet alleen 2.400 orgels maar ook 6.000 harmoniums.  De productie van harmoniums stopte in 1955. 

"Veel kerkorgelbouwers hadden naast de pijpenmakerij een harmonium-afdeling om aan de vraag naar een klein expressief instrument - voor kapel of salon - te kunnen voldoen. Te denken valt aan o.a. G.F. Steinmeyer & Co, Oettingen", schrijft Willem van Buuren [Vox Humana 20e jaargang - nr. 2-vol 78 april 2009]  

'Harmoniumafdeling'

Friedrich Ritter von Hessing (1838-1918), als pionier op het gebied van orthopedische technologie, was leider van de "Harmoniumabteilung". [Foto: commons.wikimedia.org]. Hessing volgde op een jong leeftijd een opleiding tot timmerman. In 1857 maakte hij kennis met orgelbouwer G. F. Steinmeyer. In 1858 Steinmeyer huurde de twintigjarige timmerman Hessing in en liet hem door de Schiedmayer in Stuttgart opleiden tot harmoniumbouwer. Bij zijn terugkeer begon hij met de productie van harmoniums. Zijn werk werd in 1860 onderbroken want hij moest in militaire dienst bij het Infanterieregiment in Neurenberg. 

Daarna werkte hij opnieuw voor de firma Steinmeyer tot 1861. Als leider van de harmonium-afdeling bouwde Hessing Harmonium Nr.17 (links; zie ook "Ausdruck auf Knopfdruck: "Steinmeyer-Harmonium"). Dit harmonium, dat nog goed bespeelbaar is, staat nog in het Steinmeyermuseum in Öttingen. In 1864 verliet Hessing het bedrijf en wordt vervangen door orgelbouwer Johannes Strebel (1832–1909).

Strebel was van 1856 tot 1858 leerling bij Steinmeyer. Na dat hij 1862 tot 1864 bij Cavaillé-Coll te hebben gewerkt, zou hij als vertegenwoordiger naar Spanje gaan maar gaaf aan dat hij liever een baan wilde bij Steinmeyer. Na het vertrek van Hessing, nam hij in 1864 de leiding van de afdeling harmoniumbouw over. In de periode 1865-1875 werden 550 harmonieën gemaakt, plus 90 orgels. Op 1 januari 1870 werd Strebel partner in het bedrijf "Steinmeyer & Strebel" dat toen opereerde als orgel- en harmoniumfabriek . In 1884 gingen Steinmeyer en Strebel vreedzaam uit elkaar. Steinmeyer's oudste zoon Johannes nam plaats in het bestuur. Toen was Wilhelm, zoon van Steinmeyer hoofd van de afdeling harmonium. Strebel liet zijn aandelen uitkeren en opende zijn eigen orgelbouwbedrijf in Neurenberg, dat al snel een merkbare concurrent werd.

STEINMEYER Harmoniums in Nederland 

De firma Steinmeyer heeft tot 1955 6.000 harmoniums gebouwd. Onder leiding van Friedrich Ritter von Hessing (1838-1918), bouwde de harmonium-afdeling vele harmoniums en ook na zijn vertrek in 1864, ging het zo door onder leiding van Johannes Strebel (1832–1909).

Waarschijnlijk heeft Steinmeyer harmoniums geleverd in Nederland want in oude kranten kom je advertenties tegen. 

Ik heb een paar mensen hierover gevraagd maar tot nu toe heb ik nog niet informatie kunnen vinden over Steinmeyer harmoniums in Nederland. Alleen de advertenties ...

[Bron: Maas- en Scheldebode  24-11-1923]

[Bron: Nieuwsblad van het Noorden 10-03-1980]

Mijn grote dank en waardering gaat uit naar:

• Der Förderverein Orgelbaumuseum STEINMEYER, Oëttingen (D)
• Sabine Häring, Redaktion Journalistische Unterhaltung Bayern, Kunst & Krempel, BR Fernsehen (D)
• Thomas Jann, Thomas Jann Orgelbau GmbH, Laberweinting (D)